Στην καρδιά του Ξηρομέρου
Κείμενα & Φωτογραφίες: Aνδρομάχη Βρακατσέλη
Στη σκιά των Ακαρνανικών Ορέων βρίσκεται το χωριό Μοναστηράκι, μισή ώρα από τη Λευκάδα. Σε ένα τοπίο με απαράμιλλη φυσική ομορφιά, τρεχούμενα νερά και αιωνόβια πλατάνια συναντά κανείς ακόμη τους ηλικιωμένους με τις αγκλίτσες τους να πίνουν καφέ στα παραδοσιακά του καφενεία. Βρισκόμαστε στην καρδιά του Ξηρομέρου και όλα αυτά παραπέμπουν σε άλλη εποχή.
Ο ποταμός Κεφαλόβρυσος διασχίζει το χωριό και μπορεί κανείς να τον απολαύσει στο γεφυράκι στη κεντρική πλατεία του χωριού, περπατώντας στα λιθόστρωτα ή επισκέπτοντας τις νεροτριβές. Εκεί υπάρχουν επιχειρήσεις που αναλαμβάνουν το πλύσιμο ρούχων στο ποτάμι με το παραδοσιακό και φυσικό τρόπο χωρίς απορρυπαντικό χρησιμοποιώντας την ορμή του νερού.
Ο ποταμός δημιουργεί τρεις ιαματικές πηγές, της Χελώνας, της Νεράιδας και της Κορπής. Η τελευταία απέχει 3 χιλιόμετρα από το χωριό και γύρω της υπάρχει ομώνυμος οικισμός για όσους κάποτε την επισκέπτονταν για υδροθεραπεία. Στην περιοχή παράγεται το νερό Κορπή. Όμως ο Κεφαλόβρυσος κρύβει και άλλα μυστικά. Δημιουργεί ένα από τα πιο επιβλητικά φυσικά τοπία της Ελλάδας τον πανύψηλο και άγνωστο καταρράκτη του Σεπετού. Η πρόσβαση εκεί είναι πάρα πολύ δύσκολη καθότι το μέρος είναι παρθένο και γεμάτο πυκνή βλάστηση. Πίσω από τον καταρράκτη υπάρχει το σπήλαιο της Νεραϊδοσπηλιάς.
Ένα από τα πιο σημαντικά βυζαντινά μνημεία της Ακαρνανίας βρίσκεται 2 χιλιόμετρα νότια του χωριού, ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (Παντοκράτορας) που πιθανότατα χτίστηκε πάνω σε άλλο ναό. Την περίοδο αυτή ερευνάται αν υπήρξε εκεί η Μονή του Σωτήρος των Σφετών με μαρτυρίες που τρέχουν πίσω στα 1229 μ.Χ. Το χωριό πιθανότατα πήρε το όνομά του από το ναό αυτό και γιορτάζει στις 18 Αυγούστου με το παλαιό ημερολόγιο. Σε ένα τριήμερο πανηγύρι, πλήθος κόσμου γεμίζει το Μοναστηράκι.
Η περιοχή φημίζεται για το γευστικό κρέας και τα τυροκομικά. Αναζητήστε και το παραδοσιακό γλυκό κουριμάς. Τα παραδοσιακά ψητοπωλεία και οι ταβέρνες γεμίζουν κόσμο ακόμη και το χειμώνα. Ενώ πριν τη γιορτή του Πάσχα οι ντόπιοι κρατούν ζωντανό το έθιμο της τρομπέτας φτιάχνοντας το όργανο από φλούδα ιτιάς.Το Μοναστηράκι ενδείκνυται για αυθεντικές αναζητήσεις.