Ενδοχώρα

Λευκάδα - Οδηγήτρια - Σφακιώτες - Πηγαδησάνοι - Καρυά - Άγιος Δονάτος - Eγκλουβή - Mονή Aσωμάτων - Bαυκερή - Nυδρί 

Με σημείο εκκίνησης και πάλι την πόλη της Λευκάδας, κατευθυνόμαστε προς τους Σφακιώτες. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής απολαμβάνουμε την πλούσια βλάστηση του νησιού που απλώνεται στους γύρω λόφους. Ανηφορίζουμε στον δρόμο με τις στροφές και αφήνουμε στο δεξί μας χέρι το μισογκρεμισμένο μοναστήρι της Θεοτόκου Οδηγήτριας, χτισμένο στα μέσα του 15ου αιώνα από την Ελένη Παλαιολογίνα. Όσο προχωράμε, η θέα γίνεται όλο και πιο συναρπαστική. Φαίνεται ο κόλπος του Αλέξανδρου, τα βουνά του Ξηρόμερου, ο Αστακός και ο Μύτικας και τα νησιά Μεγανήσι, Κάλαμος και Καστός. Στα δεξιά μας συναντάμε και τη θέση Μπόζα, όπου το 1819 συγκρούσθηκαν οι εξεγερμένοι Λευκαδίτες με τους Άγγλους επικυρίαρχους, γιατί τους είχε επιβληθεί βαρύτατη φορολογία. Ακολουθούμε τον ασφαλτόδρομο και αντικρίζουμε το ένα μετά το άλλο τα σπίτια μιας ομάδας γραφικών χωριών που είναι χτισμένα σε κοντινή μεταξύ τους απόσταση στους γύρω λόφους και αποτελούν τους Σφακιώτες: Σπανοχώρι, Λαζαράτα, Κάβαλος, Ασπρογερακάτα, Πινακοχώρι.

Η πινακίδα που σηματοδοτεί την αρχή των Ασπρογερακάτων είναι τοποθετημένη σε μια πλατεία, στο σημείο που οι ντόπιοι αποκαλούν Φρυά. Η πλατεία με τα καφενεία και τις ψησταριές της αποτελεί άλλο ένα σημείο συνάντησης των Σφακισάνων, όπου κατά την εορτή της Αναλήψεως πανηγυρίζει το χωριό. Σ’ αυτή τη διασταύρωση ακολουθούμε τον δρόμο αριστερά με κατεύθυνση προς την Καρυά. Ο άλλος δρόμος οδηγεί στη δυτική Λευκάδα. Το Πινακοχώρι, το τελευταίο χωριό των Σφακιωτών, βρίσκεται σκαρφαλωμένο στον λόφο αριστερά, ενώ ο κάμπος της Καρυάς απλώνεται μπροστά μας. Ο δρόμος τώρα διασχίζει τους Πηγαδησάνους, ένα χωριό με γραφικά πέτρινα σπίτια. Σύντομα, ο δρόμος θα μας αποκαλύψει αμφιθεατρικά χτισμένη στην πλαγιά του βουνού την Καρυά, το μεγαλύτερο και ένα από τα παλαιότερα χωριά του νησιού.

Η Καρυά είναι πλούσιο χωριό με θαυμάσιο κλίμα, όμορφα σπίτια, καφενεία, μαγαζιά και μια υπέροχη κεντρική πλατεία που στολίζεται από τεράστιους υπεραιωνόβιους πλατάνους. Στολίδι του χωριού αποτελούν οι δύο όμορφες εκκλησίες του. Ο Άγιος Σπυρίδωνας, στην κεντρική πλατεία με το όμορφο καμπαναριό του, χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και έχει αξιόλογη εικονογράφηση. Η Αγία Παρασκευή, που βρίσκεται στο πάνω μέρος του χωριού, χτίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα και έχει ένα πανέμορφο μπαρόκ ξυλόγλυπτο τέμπλο, έργο του σπουδαίου Π. Προσαλέντη. Στην πλαγιά του λεκανοπεδίου, μέσα στο πράσινο, σε μια πανέμορφη τοποθεσία θα συναντήσετε το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, γνωστό και ως Αη Γιάννης στο Λιβάδι.
Σήμερα είναι κλειστό, αλλά βρίσκεται σε τόσο όμορφο και γαλήνιο περιβάλλον που αποζημιώνει με το παραπάνω όσους το επισκέπτονται.

Συνεχίζοντας τη διαδρομή μας, κατευθυνόμαστε προς την είσοδο του χωριού και ακολουθούμε την πινακίδα που οδηγεί δεξιά, στην Αεροπορική Βάση. Εκεί κοντά συναντάμε το Μουσείο της Μαρίας Σταύρακα ή Κουτσοχέρως, της διάσημης κεντήστρας του περίφημου καρσάνικου κεντήματος. Καθώς ανεβαίνουμε προς την Αεροπορική Βάση, ο δρόμος δεν είναι σε ιδιαίτερη καλή κατάσταση, χωρίς όμως να γίνεται επικίνδυνος για μας ή το αυτοκίνητό μας. Δεξιά μας μπορούμε να απολαύσουμε τη θέα του κόλπου της Λυγιάς, της Ακαρνανίας, της πόλης της Λευκάδας με την Πρέβεζα και τα βουνά της Ηπείρου στο βάθος.

Λίγο μετά τη διασταύρωση, δεξιά πάνω στο βουνό, αντικρίζουμε τα ραντάρ. Μια μικρή ταμπελίτσα στα δεξιά μας κατευθύνει από ανηφορικό χωματόδρομο στο λευκό ξωκλήσι του Αη Λιά. Η θέα είναι εκπληκτική και αξίζει να την απολαύσουμε! Προχωράμε προς τα δεξιά και μετά από ελάχιστα χιλιόμετρα φτάνουμε στο όμορφο εκκλησάκι του Αγίου Δονάτου, στο οροπέδιο της Εγκλουβής, με τα πολλά πηγάδια και τους βόλτους γύρω του. Οι βόλτοι είναι περίτεχνα πέτρινα κτίσματα όπου οι καλλιεργητές και οι βοσκοί έβρισκαν μέχρι πριν από λίγα χρόνια κατάλυμα. Στο οροπέδιο σώζονται και τα λείψανα ενός μεγάλου πύργου των προρωμαϊκών χρόνων, από τον οποίο, σύμφωνα με την παράδοση, ρίχτηκε και εκτελέστηκε ο επίσκοπος Δονάτος σε κάποιον από τους διωγμούς των Χριστιανών. Στα χωράφια που απλώνονται γύρω μας καλλιεργούνται αμπέλια και η περίφημη φακή Εγκλουβής, που έχει βραβευτεί σε πολλές εκθέσεις γεωργικών προϊόντων.

Για να συνεχίσουμε τη διαδρομή μας προς τη μονή του Ασωμάτου στρίβουμε αριστερά, ακολουθώντας την πινακίδα για το χωριό Εγκλουβή. Είναι ιδιαίτερα γραφικό, με όμορφα αγροτόσπιτα, πνιγμένο στο πράσινο. Μέσα στο χωριό στρίβουμε αριστερά, προσπερνάμε την εκκλησία του Αη Γιώργη, αφήνουμε την Εγκλουβή και προχωράμε προς τη μονή Ασωμάτου. Ο δρόμος περνά μέσα από την πανέμορφη άγρια βλάστηση της περιοχής. Μετά από λίγα χιλιόμετρα διακρίνουμε στα δεξιά έναν παμπάλαιο κισσοστόλιστο πέτρινο μαντρότοιχο που προφυλάσσει το πανέμορφο μοναστήρι του Ασωμάτου. Σας το συστήνουμε ως το πιο όμορφο μοναστήρι του νησιού.

Ο κατηφορικός δρόμος οδηγεί στο χωριό της Βαυκερής. Πρόκειται για ένα μέρος κατάφυτο, με πολλά νερά και ποικίλη βλάστηση. Πλάτανοι, αμυγδαλιές, ελιές, οπωροφόρα δέντρα αλλά και  μελικοκιές και πουρνάρια στολίζουν αυτό το χωριό με τους λιγοστούς μόνιμους κατοίκους, που αξίζει να το επισκεφτείτε για να απολαύσετε την ησυχία, την ομορφιά και, το καλοκαίρι, τη δροσιά του. Αν βρεθείτε στη Βαυκερή κοντά στο δειλινό και θελήσετε να γευτείτε καλοψημένο κρέας, τότε μια στάση στην ταβέρνα του χωριού είναι ενδεδειγμένη.

Από τη Βαυκερή, κατηφορίστε προς το Νυδρί. Η διαδρομή είναι ειδυλλιακή κυρίως τα χαράματα με την υποβλητική εικόνα της ανατολής και τις νύχτες με φεγγάρι, όταν ο κόλπος φωτίζεται από το ασημένιο φως του.

Νικιάνα - Λόφος των Σκάρων

Είναι ένα από τα ωραιότερα σημεία της ενδοχώρας με σπάνια χλωρίδα, με ένα δάσος σπάνιου είδους δρυός, και εντυπωσιακή γεωλογική διαμόρφωση. Σε κάποιο σημείο της διαδρομής θα συναντήσετε ένα ξύλινο πορτόνι. Απλά ανοίξτε το και προχωρήστε. Η περιοχή με την άγρια επιβλητική της ομορφιά προσφέρεται για περιπατητική περιπλάνηση. Η κορυφή στο τέλος της διαδρομής θα σας ανταμείψει με μια μεγαλειώδη θέα προς τα νησάκια της Λευκάδας.

Λευκάδα - Aξιοθέατα Σφακιωτών - Φαράγγι της Mέλισσας - Kάβαλος - Λαγκάδα - Πευκούλια - Λευκάδα

Οι διαδρομές που σας προτείνουμε θα σας δώσουν τη δυνατότητα να γνωρίσετε σε βάθος τους Σφακιώτες. Σε όσους αρέσουν οι περιπατητικές διαδρομές εδώ θα ανακαλύψουν αμέτρητα μονοπάτια που οδηγούν σε μέρη με πανέμορφη θέα αλλά και άγρια ομορφιά. Λίγο πριν φτάσουμε στο χωριό Λαζαράτα, μια ταμπέλα αριστερά μας οδηγεί στο λόφο που βρίσκεται ο Ναός του Προφήτη Ηλία. Από αυτό το σημείο μπορείτε να απολαύσετε τη θέα των χωριών του Δήμου Σφακιωτών αλλά και της πόλης της Λευκάδας. Το μονοπάτι που βρίσκεται κάτω από το καμπαναριό οδηγεί στα χωριά Σπανοχώρι και Λαζαράτα.

Εάν κατευθυνθούμε προς τη μεριά του λόφου που βρίσκεται πίσω από τον ναό, μετά από λίγα μέτρα διακρίνεται ένα μονοπάτι στα αριστερά. Η διαδρομή αξίζει τον κόπο, γιατί θα σας αποκαλυφθεί μια άλλη πλευρά του νησιού με πανέμορφη θέα και ένα εκκλησάκι κόσμημα, τον Άγιο Στέφανο, χτισμένο μέσα στην εσοχή ενός βράχου. 

Επιστρέφουμε στο κεντρικό δρόμο και προχωράμε ευθεία μπροστά προς το χωριό Κάβαλος. Βλέπουμε μια ταμπέλα που μας οδηγεί προς τα δεξιά και μετά από λίγο έναν δρόμο στα αριστερά, τον οποίο παρακάμπτουμε προχωρώντας ευθεία στις παρυφές του χωριού. Λίγο μετά την έξοδό μας από το χωριό βλέπουμε αριστερά έναν λίγο ανηφορικό δρόμο που σχεδόν αμέσως μας οδηγεί σε ένα πλάτωμα όπου βρίσκεται το ξωκλήσι του Παντοκράτορα. Είναι μια ιδιωτική εκκλησία με ανώθυρα αρχαιοελληνικού ναού, ενώ χρέη καμπαναριού εκτελεί μια βελανιδιά. 

Επιστρέφοντας στο δρόμο μας, αξίζει να κάνουμε μια πολύ μικρή στάση λίγο πιο κάτω δεξιά για να δούμε τα πηγάδια του Στενόφρυα, από όπου παλαιοτέρα γίνονταν η ύδρευση του οικισμού. Συνεχίζοντας την πορεία μας κατευθυνόμαστε προς το φαράγγι της Μέλισσας το βασικότερο και πλέον επιβλητικό αξιοθέατο της περιοχής. Η διαδρομή μας δίνει την αίσθηση ότι το μέρος είναι ανέγγιχτο. Χαρακτηριστική είναι η ύπαρξη μιας ιδιαίτερης πανίδας που γίνεται αντιληπτή από τα κελαηδίσματα των πουλιών και τα κοάσματα των βατράχων. 

Μια πρώτη στάση μπορούμε να κάνουμε στην πηγή στη σπηλιά. Πιο κάτω γεφυράκια τοξωτά ή επίπεδα, παλιοί νερόμυλοι και άλλα ιδιόμορφα χτίσματα δείχνουν ότι παλαιότερα η συγκεκριμένη περιοχή ήταν ένα μέρος με ζωή. Προχωρώντας θα βρεθούμε σε ένα ξέφωτο. Στο σημείο αυτό συναντιούνται τρεις χείμαρροι και αρχίζει η περιοχή του φαραγγιού. Οι ταμπέλες μας υποδεικνύουν δυο κατευθύνσεις: μία προς Απεταστή και μία προς Κακό Λαγκάδι. Το μήκος τους ανέρχεται στα 2 χιλιόμετρα και απαιτείται περίπου μισή ώρα για να τα διασχίσει κανείς. Εναλλακτική προσέγγιση του Φαραγγιού της Μέλισσας: Κατευθυνόμενοι από την πόλη της Λευκάδας προς τους Σφακιώτες, μετά από 4 περίπου χιλιόμετρα στα δεξιά μας βρίσκεται το μνημείο που ανήγειρε ο Δήμος για να τιμήσει την εξέγερση των Σφακισάνων εναντίον των Άγγλων. Εκεί, υπάρχει πινακίδα που μας κατευθύνει προς το φαράγγι της Μέλισσας. Η διαδρομή μέχρι τον χωματόδρομο που οδηγεί στο φαράγγι είναι γραφική και ο δρόμος καλός.

Επιστρέφοντας στον ασφαλτοστρωμένο δρόμο στρίβουμε δεξιά με κατεύθυνση προς το χωριό Κάβαλος. Προτείνουμε να κάνετε μια στάση στη μικρή πλατεία του χωριού με τα δύο παραδοσιακά καφενεία. Εδώ ο χρόνος μοιάζει σαν να έχει σταματήσει σε μια άλλη εποχή. Ο Κάβαλος βρίσκεται στην πιο πλεονεκτική θέση σε σύγκριση με τα άλλα χωριά των Σφακιωτών, δεδομένου ότι βρίσκεται στην κορυφή του λόφου και «βλέπει» πανταχόθεν. Μια περιδιάβαση στους δρόμους του παραδοσιακού χωριού θα αποδειχτεί ενδιαφέρουσα. Αξίζει να επισκεφθείτε τον ανεμόμυλο του χωριού που πρόσφατα ανακαινίσθηκε και την εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης και του Αγίου Νικολάου που διαθέτει εξαιρετικές αγιογραφίες. Μην ξεχάσετε επίσης να δείτε το άριστα οργανωμένο Λαογραφικό Μουσείο.