Περίπατος στη Γύρα - παραλία του Aη Γιάννη
Ένας πολύ όμορφος περίπατος με αφετηρία την πόλη της Λευκάδας αποτελεί η περιδιάβαση της δυτικής λιμνοθάλασσας, ο περίπατος της Γύρας. Η διαδρομή έχει μήκος 7 χιλιόμετρα και είναι ιδιαίτερα ευχάριστη, χάρη στη θαυμάσια θέα. Ανατολικά, εκτείνεται η λιμνοθάλασσα και η πόλη, ενώ δυτικά, η πολύβουη απεραντοσύνη του Ιονίου.
Αφετηρία μπορεί να αποτελέσει η γέφυρα που βρίσκεται στη νοητή προέκταση της αγοράς και οδηγεί προς την έξοδο του νησιού. Παίρνουμε τον δρόμο προς το κάστρο έχοντας τη δυτική λιμνοθάλασσα στο αριστερό μας χέρι και τον δίαυλο στο δεξί. Μέσα στη λιμνοθάλασσα βρίσκονται ακόμη κάποια ξύλινα παραπήγματα των ψαράδων που την «καλλιεργούν» για λογαριασμό του Δήμου Λευκάδας.
Φτάνοντας στην πλωτή γέφυρα, δεν την περνάμε, αλλά στρίβουμε αριστερά και σε απόσταση λίγων μέτρων αντικρίζουμε το χαρακτηριστικό κόκκινο θέρετρο της εξέχουσας οικογενείας Καλκάνη και δεξιά μας το κτήριο του ΤΑΟΛ.
Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας μια μεγάλη γέφυρα με 360 τόξα που διέσχιζε τη λιμνοθάλασσα από την παραλία έφτανε έως τη βίλα Καλκάνη, στηρίζοντας σωλήνες του υδραγωγείου που διοχέτευε νερό στο κάστρο. Τμήματα του υδραγωγείου σώζονται μέσα στη λιμνοθάλασσα, πάνω στα οποία ξεκουράζονται τα πουλιά.
Το κτήριο του ΤΑΟΛ από την άλλη μεριά του δρόμου ανήκει στον τοπικό αγροτικό συνεταιρισμό, ο οποίος είναι από τους αρχαιότερους της χώρας μας. Από το κτήριο του ΤΑΟΛ και μετά αρχίζει ένα από τα ωραιότερα τμήματα της διαδρομής. Ακολουθώντας την άσφαλτο, ο περιπατητής απολαμβάνει αριστερά του τον γοητευτικό «καθρέφτη» της λιμνοθάλασσας, δεξιά του τους χαμηλούς αμμόλοφους και στο βάθος το Ιόνιο με τις χιλιάδες αποχρώσεις του γαλάζιου. Εδώ, φυτρώνουν το καλοκαίρι τα λευκά μοσχοβόλα κρινάκια και οι κίτρινες παπαρούνες της πικραγκουριάς, για τις οποίες τραγούδησε ο Δημ. Γολέμης. Λίγα λεπτά διαδρομής ακόμα και η γραμμούλα γης στα αριστερά διευρύνεται με την προσθήκη πράσινου. Εκεί βρίσκεται ο μικρός οικισμός των ψαράδων του ιχθυοτροφείου της λιμνοθάλασσας, η Γύρα, όπως ονομάζεται.
Ακολουθώντας το δρομάκι που οδηγεί στον οικισμό, κατευθυνόμαστε στις αυλές των σπιτιών αλλά και στον ναό της Κοιμήσεως της Υπεραγίας. Η εκκλησία ιδρύθηκε το 1503 από τους Λευκαδίτες ιερείς Σταμάτη και Αθανάσιο Σούνδια. Σήμερα, το ξωκλήσι είναι μετόχι του ναού του Αγίου Νικολάου της πόλης. Η οροφή της εκκλησίας απεικονίζει τον γνωστό γαλάζιο ουρανό των δυτικότροπων εκκλησιών. Το τέμπλο είναι απέριττο και η εικονογράφηση καλαίσθητη. Αν κάποιος μετατοπίσει την πρόχειρη μοκέτα που σκεπάζει το δάπεδο, θα ανακαλύψει τις μαρμάρινες πλάκες των τάφων των προγόνων του κορυφαίου Λευκαδίτη ποιητή Άγγελου Σικελιανού και άλλων σπουδαίων Λευκαδιτών.
Επιστρέφοντας στην άσφαλτο, στρίβουμε αριστερά και συνεχίζουμε προς τη Λευκάδα. Δεξιά μας θα προσπεράσουμε 4 ανεμόμυλους, όσους απέμειναν από τους δώδεκα που συνολικά υπήρχαν εκεί. Οι περισσότεροι είχαν ονόματα ρωσικά (Ορλώφ, Μετζίκωφ, Μόσκοβας) και μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα άλεθαν δημητριακά. Σ’ αυτό το σημείο, στις 9 Μαρτίου 1810, Έλληνες πολεμιστές με επικεφαλής τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, αποβιβάστηκαν μαζί με βρετανικά στρατεύματα και νίκησαν τους Γάλλους του Ναπολέοντα που κατείχαν το νησί.
Η περιοχή των Mύλων το καλοκαίρι κατακλύζεται από εκατοντάδες riders που έρχονται από όλο τον κόσμο για να κάνουν kite surf και wind surf. Η συγκεκριμένη παραλία έχει, σχεδόν καθημερινά, από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο θερμικούς ανέμους βορειοδυτικής κατεύθυνσης και έντασης 4 έως 6 μποφόρ, δημιουργώντας εξαιρετικές συνθήκες για όσους αθλητές έχουν εμπειρία και καλή τεχνική. Τα τελευταία χρόνια στη Λευκάδα διεξάγονται διεθνείς αγώνες Kite surf.
Κατευθυνόμενοι προς την πόλη της Λευκάδας συναντάμε μία διασταύρωση που οδηγεί στην παραλία του Aη Γιάννη, μία από τις ομορφότερες του νησιού. Κατά μήκος της διαδρομής, η παραλία με τη χαρακτηριστική λεπτή λευκή άμμο και τα πεντακάθαρα νερά είναι κατάλληλη για μπάνιο. Μόνο σε κάποια σημεία κρύβει βράχους που δυσκολεύουν τα πρώτα βήματα στο νερό, αλλά αν τους περάσετε, θα απολαύσετε ένα αξέχαστο κολύμπι. Και μια ακόμη ιδιαιτερότητα: Αν ανοίξετε λακκούβες πλάι στο κύμα με τα χέρια σας, θα βρείτε γλυφό νερό που πίνεται! Αυτή είναι η πρώτη γοητευτική διαδρομή του νησιού, που διαφέρει ανάλογα με τον καιρό, το φως και την εποχή. Επιπλέον, διαφοροποιούνται και οι εικόνες της πόλης και της οροσειράς που αντικατοπτρίζονται στους πανέμορφους υδάτινους «καθρέφτες» των -συνήθως- ήρεμων νερών της λιμνοθάλασσας.
Στην άκρη της παραλίας του Αη Γιάννη υπάρχει πινακίδα που οδηγεί στο ομώνυμο ξωκλήσι, μετόχι και αυτό του ιερού ναού του Αγίου Νικολάου της πόλης. Εδώ κήρυξαν τον Χριστιανισμό μέσα στη σπηλιά του βράχου οι απόστολοι Ακύλας και Παύλος και έπειτα ο επίσκοπος Ηρωδίων, που χειροτόνησε τον πρώτο επίσκοπο Λευκάδας, τον Σωσίωνα. Λέγεται ότι το σημερινό εκκλησάκι χτίστηκε από τους Φράγκους Ανδεγαυούς και ότι έτσι προέκυψε το όνομα Αη Γιάννης Αντζούσης. Τα σκαλιά που φαίνονται στη συνέχεια του δρόμου οδηγούν στο κτήμα Σταύρου, τοποθεσία που έχει φωτογραφηθεί πολλάκις και έχει αποτυπωθεί σε καμβάδες ζωγράφων.
